آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در پاسخ به نامه سناتورهای جمهوری‌خواه خواستار توقف مذاکرات وین به دلیل حمایت همه‌جانبه جمهوری اسلامی ایران از حماس، گفت: «این مذاکرات ادامه خواهد داشت.» او با احتیاط از اظهارنظر در مورد روابط ایران و حماس خودداری کرد، اما در عین حال یادآور شد، طرح موضوع «رفتار مخرب» ایران، نشان می‌دهد که این کشور نباید به سلاح هسته‌ای دست یابد.

توجیهی که دیگر همفکران بلینکن در دولت بایدن و پیش از آن در دوره اوباما مشابه آن را برای نهایی کردن توافق صرفا هسته‌ای به کار می‌برند: باید با جمهوری اسلامی کنار آمد تا تندروتر نشود و به سوی اصلاح خود گام بردارد.

ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز پیش‌تر نسبت به گزارش‌های علنی حمایت جمهوری اسلامی از حماس و جهاد اسلامی واکنشی محافظه‌کارانه داشت. گروه‌هایی که در حال جنگ با اسرائیل هستند و از روز دوشنبه تا کنون ۱۶۰۰ راکت به خاک اسرائیل شلیک کرده‌اند.

اما در حالی که سخنگوی گردان قدس جهاد اسلامی از جمهوری اسلامی بابت موشک‌های «بدر-۳» که به زرادخانه این گروه شامل هشت هزار راکت افزوده شده، تقدیر کرده، محمدجواد ظریف پس از سفر به سوریه رهسپار اروپا شده است.

با توجه به موضع دولت بایدن در حالی که وزیر امور خارجه ایران در اسپانیا به‌سر می‌برد، می‌توان انتظار داشت که در سه هفته باقی‌مانده تا برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ که به عنوان بازه زمان طلایی دستیابی به توافق مطرح شده، درگیری‌ها بین اسرائیل و حماس نه تنها مانع پیشرفت مذاکرات وین نشود، بلکه آن را شتاب بخشد.

وزیر امور خارجه ایران که به تازگی فایل صوتی درز داده شده از او جنجال به پا کرد، در آخرین تور سفرهای خارجی قبل از خداحافظی از ساختمان وزارت خارجه و احتمالا عرصه سیاست‌ورزی جمهوری اسلامی به سر می‌برد.

انتظار می‌رود در صورت پیشرفت مذاکرات، مقصد نهایی او وین باشد. جایی که نمایندگان جمهوری اسلامی به ریاست عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه با ارتباط‌ نزدیکی که با «میدان» (تعبیر ظریف از سپاه پاسداران) دارد، سرگرم چانه‌زنی با نمایندگان آمریکا است.

هرچند گفته می‌شود مذاکرات وین با هدف بازگشت به برجام و لغو تحریم‌ها به طور مستقیم بین ایران و کشورهای باقی‌مانده در برجام (بریتانیا، فرانسه، آلمان، چین و روسیه) جریان دارد و اروپایی‌ها نقش تبادل پیام‌ها بین ایران و آمریکا بر عهده دارند، به‌نظر نمی‌رسد، این تنها چارچوبی باشد که نمایندگان ایران و آمریکا در وین از طریق آن در ارتباط هستند.

ناکارآمدی برجام پس از خروج آمریکا از آن نشان داد که توافق با جمهوری اسلامی در واقع یک طرف اصلی دارد و آن ایالات‌متحده آمریکا است.

در هفته‌های اخیر به موازات اعلام گزارش‌های غیررسمی از پیشرفت مذاکرات وین، نگرش مثبت دولت بایدن به آزادسازی دارایی‌های مسدود شده ایران و مبادله زندانیان، حجم حمله‌ها به توافق احتمالی ایران و آمریکا افزایش یافته بود.

به ویژه پس از انتشار فایل صوتی ظریف که در آن «میدان» را حاکم بر دیپلماسی عنوان کرده بود، انتقاد‌ها به ظریف و برجام شدت گرفت و مذاکرات وین بیش از هر زمان دیگری زیر ذره‌بین گروه‌های داخل ایران و جمهوریخواهان آمریکایی قرار گرفت.

اما در روزهای اخیر همه توجه‌ها معطوف به اسرائیل و فلسطین و بحرانی است که هر روز بیم آن می‌رود به یک جنگ تمام عیار تبدیل شود. بحرانی که جمهوری اسلامی ایران با حمایت از حماس و جهاد اسلامی دست‌کم یک طرف آن معرفی می‌شود.

همین تغییر کانون توجه از مذاکرات هسته‌ای به مساله اسرائیل و فلسطین، فرصتی مغتنم برای نمایندگان جمهوری اسلامی و دولت بایدن خواهد بود تا دور از جنجال رسانه‌‌هایی که به پوشش اخبار اسرائیل و فلسطین سرگرم هستند، تا قبل از برگزاری انتخابات به توافقی هرچند محدود دست یابند.

توافقی برای لغو بخشی از تحریم‌ها در آستانه برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران که با عزم سیاسی تهران و واشینگتن چندان دور از دسترس به نظر نمی‌رسد.